Wie zijn reuk kwijt is kan baat hebben bij reuktherapie. De ervaringen van geuren kunnen langs die weg terugkeren. Dit blijkt uit onderzoek van Elbrich Postma. Zij promoveert in Wageningen op haar onderzoek naar de effecten van reuk- en smaakverlies op het eetgedrag èn de hersenactiviteit.
Ze laat weten dat reuktherapie, zoals fysiotherapie, kan helpen. “We vragen dan patiënten die bijvoorbeeld een rozengeur krijgen aangeboden, sterk te denken aan de vroegere ervaring van die geur. De opzet is dat je met veel oefenen zo de verbinding in de hersenen herstelt zodat de ervaring van rozengeur terugkeert.”
Extra actueel
Het onderzoek is extra actueel omdat veel Covid-19-patiënten hun reuk- en smaakvermogen verloren. Reukverlies heeft invloed op de kwaliteit van leven, zegt Elbrich Postma. “Patiënten genieten minder van hun eten en ze lopen gevaar omdat ze rook en gas niet kunnen ruiken. Ook kunnen ze onzeker worden over de eigen lichaamsgeur, of zelfs depressief.”
Van de Nederlandse bevolking heeft 5% tot wel 20% een verminderd reuk- en/of smaakvermogen. Dit heeft allerlei oorzaken, zoals een verkoudheid, griep, een ongeluk of ouderdom.
Weinig bekend
Tot op heden was er weinig bekend over de effecten van reuk- en smaakverlies op het eetgedrag, maar ook wat er gebeurt in de hersenen, waar uiteindelijk de gewaarwording van geur en smaak plaatsvindt, zegt Elbrich Postma. Ze is werkzaam op de afdeling Humane Voeding & Gezondheid en onderzocht of patiënten ook daadwerkelijk anders eten dan mensen met een normaal reukvermogen.
Tegen de verwachting in vond ze dat patiënten met reukverlies net zo goed volgens de Richtlijnen Goede Voeding eten als de gemiddelde Nederlander. Er zijn naast geur en smaak talloze factoren die invloed hebben op de daadwerkelijke voedselinname, zoals de sociale situatie waarin je eet en de eetgewoontes die je hebt aangeleerd. Wel blijkt dat patiënten met aangeboren reukverlies, die hun hele leven al niet konden ruiken, voorkeur hebben voor voedingsproducten met een sterkere smaakcomponent en daarmee het tekort compenseren.
In de MRI-scanner
Ook onderzocht Postma de effecten van reukverlies op de hersenen. Hiervoor liet zij patiënten met een verloren reukvermogen in de MRI-scanner geuren ruiken. Hoewel de patiënten in de MRI inderdaad aangaven niks te ruiken, bleken de hersenen van de patiënten toch te reageren op deze geuren. “In de basis was het reukvermogen nog aanwezig. Dit biedt perspectief voor de behandeling van patiënten met recentelijk reukverlies”, aldus Postma. “Reuktherapie kan helpen.”
Postma ontdekte een relatie tussen het gebied in de hersenen (de orbitofrontale cortex), dat te maken heeft met de integratie van geur en smaak en het reukvermogen. “Dit laat zien dat het belangrijk is om in toekomstig onderzoek veranderingen in eetgedrag en veranderingen in de hersenen aan elkaar te koppelen. Want therapieën zoals reuktraining kunnen een klein effect hebben op de reukfunctie, maar toch leiden tot veranderingen in de hersenen.”
