Gedrag is voor 95% onbewust. Door op het onbewuste in te spelen kun je eetmomenten aantrekkelijker maken. Zo blijken de omvang en de kleur van het bord of de kom invloed te hebben op de voedselinname van ouderen.
Grote borden
Ongeveer 23% van de ouderen is ondervoed. Hiermee is in Nederland pakweg 1,7 miljard euro per jaar gemoeid, aldus neuromarketingbureau Consumatics. Enkele oorzaken zijn dat ouderen voedingsstoffen minder effectief opnemen en gemiddeld 10% minder eten.
Ondervoeding maakt mensen minder gelukkig en het verergert ziektes, zeggen Anna Casemier en Lisanne Korfage van Consumatics. Ze baseren zich op een reeks onderzoeken uit binnen- en buitenland. “Dit betekent dat er veel geld mee gemoeid is en dat de kwaliteit van leven flink achteruitgaat.”
Kleine ingrepen
Kleine ingrepen kunnen effect hebben. Het gebruik van grote borden kan de ondervoeding bijvoorbeeld verminderen, zo blijkt. Porties lijken kleiner op een groot bord of in een grote kom, wat ervoor zorgt dat mensen meer eten.
Onderzoek wijst verder uit dat ouderen ongeacht de omvang van de portie ongeveer 85% van de maaltijd consumeren. Korfage: “Dit betekent dat je ouderen kan stimuleren om meer te eten door ze simpelweg grotere porties voor te schotelen. Mensen eten dan tot 56% meer.”
Casemier: “Naast het gebruik van grote borden kunnen meerdere eetmomenten op een dag de voedselinname bevorderen. Bovendien worden meer maaltijden per dag geassocieerd met geluk. Maar er zit natuurlijk een max aan wat je kunt nuttigen op een eetmoment, zeker wanneer er meerdere eetmomenten op een dag zijn. Het gaat om de optimale verhouding tussen portiegrootte en eetmomenten.”
De invloed van kleuren
Ook kleuren hebben invloed. Mensen scheppen minder op wanneer de kleur van het bord in contrast staat met de kleur van het eten. Casemier: “Bij ondervoeding is het dus beter om verzorgers te laten opscheppen zodat ze ook rekening kunnen houden met het aspect kleur.”
Maar als het eten eenmaal op het bord ligt, hebben contrasten wel een gunstig effect op de inname. Vooral bij dementerende mensen is dat het geval. Contrasten zorgen ervoor dat ze het eten beter ‘herkennen’.
Daarnaast is gebleken dat mensen meer eten als de tafel is ingedekt zoals in een chique restaurant. Denk aan witte tafelkleden, stoffen servetten en luxe servies.
Uit onderzoek van Consumatics in 2017 bleek dat een mooie, aangeklede maaltijd de inname met 45% kan verhogen. Een mooi opgemaakte salade of yoghurt met wat verse aardbeien erop doen wonderen. Casemier: “Een fraaie opmaak in combinatie met veel kleuren maakt de lunch aantrekkelijk.”
Meer mensen is gunstig
Verder staat vast dat patiënten en ouderen meer eten wanneer er meer mensen aanwezig zijn. Zeker wanneer het bekenden betreft. Familie en vrienden zorgen ervoor dat iemand kan relaxen en daardoor langer aan tafel blijft zitten.
Aan de andere kant kan het eetgedrag door gezelschap ook negatief beïnvloed worden. Dit gebeurt wanneer ouderen of patiënten zich ergeren aan bepaalde personen. Korfage: “Wanneer iemand gestrest of gespannen is, zal hij eerder de tafel verlaten en dus minder eten.”
Het complete verhaal is te lezen vanaf pagina 20 in Uitblinkers 11.
