Kankerpatiënten hebben vaak te maken met het verlies van smaak. Een team van onderzoekers en chefs heeft daar wat op bedacht: Koks tegen Kanker.
Door toedoen van chemokuren smaken gerechten ineens anders. Naar grind, karton of metaal bijvoorbeeld. Patiënten gaan minder eten, ondervoeding is vaak het gevolg, zo meldde RTL Nieuws.
Diëtist Esther Heijkoop van het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis laat aan RTL weten dat bij ongeveer 55 tot 75 procent van de mensen met kanker smaak- en reukverandering voorkomt.
Voor patiënten is eten extra belangrijk om de behandeling zo goed mogelijk door te komen. Heijkoop: ‘We willen niet dat mensen afvallen tijdens de behandeling of tijdens het herstel.”
Ondervoeding grootste doodsoorzaak
Een team van wetenschappers en koks heeft een methode ontwikkeld om voeding te personaliseren, dat wil zeggen; aan te passen aan de veranderde smaak. Daarmee willen ze voorkomen dat patiënten verzwakken. Onderzoeker en chef Lobke van den Wijngaert laat weten dat ondervoeding de grootste doodsoorzaak is bij kankerpatiënten.
De methode wordt toegepast in twee ziekenhuizen en drie zorginstellingen in de regio Rotterdam. Tijdens een test proeft een kankerpatiënt verschillende smaken, en moet hij of zij zeggen of dat lekker is of niet.
Van den Wijngaert tegen RTL Nieuws: “Vervolgens kijken we of de patiënt een keukenprins of -prinses is of niet, waar hij of zij normaal de boodschappen doet en wat zijn of haar budget is. Op basis daarvan komen we binnen 24 uur met recepten, aangepast op de persoonlijke smaak.”
Brood met appelsap
Ook maken de chefs gerechten speciaal voor de mensen met een ‘smaakhandicap’. Dat kunnen hele bijzondere gerechten zijn die mensen normaal gesproken afschuwelijk vinden.
Maar door de ‘smaakhandicap’ vinden de patiënten ze juist lekker. Twee voorbeelden: brownies met drie pepers en brood met appelsap en mosterd. De patiënten proeven in sommige gevallen dan wél weer iets.
In 2020 gaat het team 400 tot 800 patiënten in Nederland en België begeleiden, zo is de bedoeling. Ze krijgen individueel advies en kunnen 24 uur per dag een chef bereiken via WhatsApp. Ook krijgen ze toegang tot een voedingsplatform. Daarop kunnen ze recepten vinden en moeten ze hun gewicht bijhouden.
Van den Wijngaert daarover: “Als je een chemokuur krijgt, moet je gewicht stabiel blijven. Is er een risico op ondervoeding, dan moeten we meteen kunnen ingrijpen.”
Frankelandgroep
Eric van Reenen is een van de betrokken Nederlandse chefs. Hij is hoofd keuken en voeding bij de Frankelandgroep, een zorginstelling in de regio Rotterdam. “Mijn keukenbrigade volgt de gastrologische opleiding in Leuven”, vertelt hij. “Ik wil dat wij de eerste gastrologische keuken van Nederland worden.”
Smaakverlies en smaakverandering komen niet alleen voor bij kankerpatiënten maar ook voor bij ouderen, zegt Van Reenen tegen RTL. “Eten persoonlijk maken is echter heel moeilijk, doordat bijna alle eigen keukens verdwenen zijn uit tehuizen. Terwijl het voor mensen met een ‘smaakhandicap’ hard nodig is om het eten te personaliseren.”
Niet nieuw
Het aanpassen van de smaak van gerechten aan mensen die te kampen hebben met smaakverandering, is overigens niet nieuw. Op verschillende plaatsen in Nederland en België zijn de afgelopen jaren initiatieven ontplooid.
